BÀI TRUYỀN THÔNG BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
1. Khái niệm và thông tin chung về bệnh
Đái tháo đường (ĐTĐ) là bệnh rối loạn chuyển hóa mạn tính với biểu hiện tăng đường máu. Bệnh có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm về tim, mắt, não, thận,...
Bệnh đang có xu hướng gia tăng và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở nhiều quốc gia trên thế giới. Bệnh để lại gánh nặng cho bản thân người bệnh, gia đình và xã hội.
2. Yếu tố nguy cơ của bệnh
Nguyên nhân gây bệnh ĐTĐ chưa được xác định cụ thể, tuy nhiên có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
- Có cha, mẹ, anh chị em ruột hoặc con bị ĐTĐ;
- Tiền tăng huyết áp hoặc tăng huyết áp (huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg và hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg);
- Thừa cân hoặc béo phì; Hoặc khi vòng bụng lớn hơn 90cm (đối với nam); trên 80cm (đối với nữ);
- Phụ nữ đã từng sinh con nặng trên 4kg hoặc có tiền sử ĐTĐ thai kỳ;
- Có rối loạn chuyển hóa mỡ máu;
- Có rối loạn dung nạp đường hoặc rối loạn đường máu lúc đói;
- Ít hoạt động thể lực: Được coi là ít vận động thể lực nếu thời gian vận động dưới 30 phút/ngày và dưới 150 phút/tuần (đối với người trưởng thành); dưới 60 phút/ngày và dưới 180 phút/tuần (đối với trẻ em)
- Hút thuốc lá, thuốc lào hoặc thường xuyên hít phải khói thuốc;
- Tuổi trên 40.
3. Biển hiện của bệnh
- Đi tiểu nhiều lần, số lượng nước tiểu tăng.
- Khát nước, uống nhiều nước.
- Luôn cảm thấy đói và ăn rất nhiều.
- Sút cân đột ngột.
- Mệt mỏi không rõ nguyên nhân.
- Vết thương lâu lành hoặc dễ bị nhiễm trùng.
- Mỏi mắt và giảm tầm nhìn.
- Suy giảm khả năng tình dục.
4. Các biến chứng của bệnh
- Biến chứng cấp tính: Hạ đường huyết; Hôn mê do tăng đường huyết, nhiễm toan ceton, toan lactic.
- Biến chứng mạn tính.
- Biến chứng tim mạch có thể gây đột quỵ, rối loạn tuần hoàn ngoại vi.
- Giảm thị lực có thể dẫn đến mù lòa
- Suy thận, có thể phải chạy thận nhân tạo.
- Suy giảm tình dục, liệt dương.
5. Các biện pháp phòng bệnh
Thực hiện chế độ ăn uống phù hợp và tăng cường hoạt động thể lực là những biện pháp cần thiết để phòng bệnh đái tháo đường, giảm nguy cơ béo phì, tăng huyết áp, giúp nâng cao sức khỏe, thoải mái tinh thần.
5.1. Thực hiện chế độ ăn uống phù hợp
- Ăn đúng giờ.
- Không nên ăn quá nhiều trong một bữa mà nên chia thành nhiều bữa nhỏ.
- Khẩu phần ăn cân đối; Nên ăn nhiều rau xanh; Hạn chế đồ ngọt (mứt, bánh, kẹo..), chất béo có nguồn gốc động vật và thay thế bằng thức ăn chứa chất béo có nguồn gốc thực vật như các loại đậu, lạc...
- Nên chế biến thức ăn dưới dạng luộc, hấp; Hạn chế rán, xào.
- Cho bớt muối, nước mắm, bột canh, mì chính khi nấu ăn.
- Hạn chế các thực phẩm mặn như dưa, cà muối, cá muối, thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp…
5.2.Tăng cường vận động thể lực
- Tăng cường vận động phù hợp với tình trạng sức khỏe, đơn giản nhất là đi bộ, lên xuống cầu thang, làm việc ngoài vườn…
- Luyện tập ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày trong một tuần như: đi bộ nhanh, đạp xe, chơi bóng bàn, cầu lông, bơi…
- Hạn chế xem ti vi, sử dụng máy tính.
5.3.Duy trì cân nặng trong khoảng (18,5 đến 23) x chiều cao x chiều cao
5.4.Không lạm dụng rượu, bia; Không hút thuốc lá, thuốc lào.
5.5.Khám và xét nghiệm đường huyết khi có dấu hiệu nghi ngờ để phát hiện sớm bệnh.
